Κατηγορία: Γενικά

Το περιοδικό “ΔΙΑΥΛΟΣ” είναι ένα μηνιαίο ηλεκτρονικό δελτίο που δημιουργήθηκε από τις επιστημονικές ομάδες τεσσάρων Κέντρων Πρόληψης (Περιστερίου «Οδοιπορικό», Αγίας Βαρβάρας-Αιγάλεω-Χαϊδαρίου «Άρηξις», Αχαρνών-Κοινότητας Θρακομακεδόνων «Διέξοδος», Κηφισιάς «Προνόη»), προκειμένου να καλύψει την ανάγκη της αλληλοενημέρωσης, της ανατροφοδότησης και της δικτύωσης όλων όσων εργάζονται στον χώρο της Πρόληψης. Το άρθρο της κας Χατζηγεωργιάδου Μαρίας έχει δημοσιευτεί στο περιοδικό “ΔΙΑΥΛΟΣ”, Δίαυλος Επικοινωνίας & Διαλόγου για την Πρόληψη, τεύχος 144. Μπορείτε να το δείτε και στον παρακάτω σύνδεσμο: http://diavlosprolipsi.blogspot.gr/2017/09/144.html

Όταν το Πανελλήνιο Δίκτυο Φορέων Πρόληψης γίνεται αφορμή για επικοινωνία, συνεργασία, δημιουργία και δικτύωση

Το Κέντρο Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας Περιφερειακής Ενότητας Κιλκίς ΝΗΡΕΑΣ σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Κιλκίς και το Γραφείο Σχολικών Δραστηριοτήτων υλοποίησε κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς 2016-2017 την ολοκληρωμένη παρέμβαση για την μετάβαση από το δημοτικό στο γυμνάσιο, βασισμένη στη φιλοσοφία των ομοτίμων. Το πρόγραμμα εφαρμόστηκε σε μαθητές 4 τμημάτων ΣΤ΄ τάξης, που την προηγούμενη χρονιά (όταν ήταν στην Ε΄ τάξη) είχαμε δουλέψει μαζί τους πρόγραμμα για την πρόληψη της επιθετικής συμπεριφοράς, βασισμένο στη μεθοδολογία των ομοτίμων και είχε μεγάλη επιτυχία κι απήχηση, τόσο στους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς, όσο και στους γονείς τους.
Θα θέλαμε να σας περιγράψουμε την πορεία αυτής της παρέμβασης και πόσο σημαντικό ρόλο έπαιξε σε αυτήν, η επαφή με τα άλλα Κέντρα είτε άμεση είτε έμμεση και αυτό επειδή το Δίκτυο μας σύνδεσε.
Όλα ξεκίνησαν στην 10η Πανελλήνια Συνάντηση Φορέων Πρόληψης των Εξαρτήσεων τον Οκτώβριο του 2015, όπου σε μια κοινή παρουσίαση των προγραμμάτων μας στη θεματική με τίτλο «Προγράμματα πρόληψης σε εφήβους» συναντηθήκαμε για πρώτη φορά με το υλικό Γυμνάσιο ερχόμαστε και ξανασυνδεθήκαμε με τα πρόσωπα πίσω από το πρόγραμμα, που ήδη γνωρίζαμε από άλλες δικτυώσεις κι εκπαιδεύσεις. Εμείς παρουσιάζαμε την ολοκληρωμένη παρέμβαση για την πρόληψη της επιθετικής συμπεριφοράς στα δημοτικά σχολεία βασισμένη στη φιλοσοφία των ομοτίμων.
Μας άρεσε πολύ το υλικό και όταν οργανώθηκε εκπαίδευση στη Θεσσαλονίκη τον Νοέμβριο 2016 συμμετείχαμε. Εκείνη τη σχολική χρονιά συνεργαστήκαμε με τα δυο τμήματα της Ε΄ τάξης του 3ου και του 5ου Δημοτικού Κιλκίς. Μόλις ολοκληρώθηκε το πρόγραμμα, οι εκπαιδευτικοί και των δυο σχολείων, μας δήλωσαν ότι θέλουν να συνεχίσουν τους ομότιμους και την επόμενη χρονιά. Αυτό συνέβαινε πρώτη φορά. Οπότε έπρεπε μέσα σε διάστημα δυο μηνών να σκεφτούμε τι θα δουλέψουμε με τους μαθητές. Δεν προλαβαίναμε να δημιουργήσουμε κάτι νέο και τότε θυμηθήκαμε το Γυμνάσιο Ερχόμαστε! Ήταν ιδανικό για την περίπτωση μας. Απευθύνεται σε μαθητές ΣΤ΄ τάξης, είναι δομημένο, σχετικά εύκολο, με έγκριση από το Υπουργείο. Έτσι έγινε ο συνδυασμός των δυο προγραμμάτων και προέκυψε η ολοκληρωμένη παρέμβαση για την μετάβαση από το δημοτικό στο γυμνάσιο, βασισμένη στη φιλοσοφία των ομοτίμων σε μαθητές ΣΤ΄ τάξης. Η παρέμβαση απευθύνεται σε μαθητές της ΣΤ΄ τάξης, τους εκπαιδευτικούς και τους γονείς τους. Βασικός στόχος της είναι όλοι οι εμπλεκόμενοι να εκφράσουν ανησυχίες και συναισθήματα, να ανταλλάξουν απόψεις και προβληματισμούς σχετικά με την έννοια της μετάβασης, που εξελίσσεται αυτήν την περίοδο στη ζωή τους και είναι δυσδιάστατη. Από τη μια, η αλλαγή της σχολικής βαθμίδας, δηλαδή η μετάβαση από το δημοτικό στο γυμνάσιο και από την άλλη, η αναπτυξιακή αλλαγή, δηλαδή η μετάβαση από την παιδική στην εφηβική ηλικία. Οι αλλαγές αυτές προκαλούν αντιφατικά συναισθήματα όχι μόνο στους μαθητές, αλλά και στους γονείς και στους εκπαιδευτικούς τους. Μέσα από το πρόγραμμα αυτό, λοιπόν, τους δίνεται η δυνατότητα να προετοιμαστούν για αυτή τη μετάβαση, καθώς έρχονται σε επαφή με το νέο περιβάλλον του γυμνασίου, ενώ παράλληλα εξασκούν τις ψυχοκοινωνικές τους δεξιότητες, που θα τους βοηθήσουν να προσαρμοστούν στις επερχόμενες αλλαγές.
Η φιλοσοφία και η μεθοδολογία της παρέμβασης στηρίζεται στο μοντέλο των ομοτίμων, που σημαίνει ότι οι ίδιοι οι μαθητές αναλαμβάνουν την εκπαίδευση των συμμαθητών τους, ενώ οι εκπαιδευτικοί και τα στελέχη πρόληψης έχουν υποστηρικτικό ρόλο. Βασικές αρχές του μοντέλου είναι η αυτονομία, η συναπόφαση, η συνεργασία, η συμμετοχή και η ισοτιμία. Στο Κέντρο Πρόληψης «ΝΗΡΕΑΣ» η μεθοδολογία των ομοτίμων εφαρμόζεται από το 2013 σε μαθητές Ε΄ και ΣΤ΄ τάξης με πολύ θετικά αποτελέσματα και ενθαρρυντικά σχόλια από τους μαθητές, τους εκπαιδευτικούς και τους γονείς. Πιο αναλυτικά: Σε κάθε τάξη κάθε σχολείου υλοποιήθηκαν βιωματικά εργαστήρια για τους μαθητές διάρκειας 12 ωρών με θέμα την μετάβαση από το δημοτικό στο γυμνάσιο, βασισμένη στη φιλοσοφία των ομοτίμων. Τα εργαστήρια πραγματοποιήθηκαν στο χώρο του σχολείου εντός του ωρολογίου προγράμματος και συντονίζονταν από τα στελέχη πρόληψης και τους εκπαιδευτικούς Στόχος τους είναι να ενημερωθούν οι μαθητές και να κατανοήσουν το μοντέλο της εκπαίδευσης των ομοτίμων (φιλοσοφία και αρχές των ομοτίμων, ρόλος των συντονιστών-μαθητών, των εκπαιδευτικών και των στελεχών πρόληψης), να συζητήσουν για την έννοια της μετάβασης, να εξοικειωθούν με το υλικό που θα δουλέψουν και τέλος, να εξασκηθούν σε τεχνικές συντονισμού μιας βιωματικής ομάδας. Τα εργαστήρια βασίζονται στο βιωματικό τρόπο μάθησης μέσω μεθόδων αλληλεπίδρασης (παιχνίδια ρόλων, δουλειά σε ομάδες) και εστιάζουν σε δεξιότητες που σχετίζονται με την αυτοεκτίμηση, την έκφραση απόψεων και συναισθημάτων, την κριτική σκέψη και την συνεργασία. Το εκπαιδευτικό υλικό που χρησιμοποιήθηκε έχει τίτλο: «Γυμνάσιο Ερχόμαστε! Η μετάβαση από το δημοτικό στο γυμνάσιο» και έχει σχεδιαστεί από τα στελέχη πρόληψης του Κέντρου Πρόληψης Δήμου Ζωγράφου και του Κέντρου Πρόληψης «ΣΤΑΘΜΟΣ» Δήμων Καλλιθέας, Μοσχάτου-Ταύρου, ενώ έχει εγκριθεί από τη Διεύθυνση Σπουδών ΠΕ του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων: Φ.14/86/19299/Γ1.11-2-2014. Μαζί με αυτό το υλικό δώσαμε στους μαθητές και συμπληρωματικό υλικό, όπου περιλαμβάνονται οδηγίες για την εφαρμογή του προγράμματος και βιωματικές δραστηριότητες.
Στη συνέχεια ξεκίνησε η εφαρμογή του υλικού από τους συντονιστές-μαθητές στους συμμαθητές τους, με την υποστήριξη των εκπαιδευτικών. Παράλληλα, πραγματοποιούνταν εποπτικές-υποστηρικτικές συναντήσεις μεταξύ στελεχών πρόληψης, μαθητών και εκπαιδευτικών. Στόχος των συναντήσεων αυτών είναι να δοθεί ανατροφοδότηση και να συζητηθούν θέματα που αφορούν την εφαρμογή του υλικού (τυχόν δυσκολίες, απορίες κ.ά.). Σε μια τέτοια συνάντηση καλέσαμε να παρευρεθούν τα στελέχη πρόληψης των Κέντρων Πρόληψης της Αθήνας που δημιουργήσανε το υλικό για να δουν πως εφαρμόζεται από τους μαθητές και φυσικά να μας δώσουν ανατροφοδότηση. Μας έκαναν την τιμή και αποδέχτηκαν την πρόσκληση η Μαρία και η Ιωάννα και ήρθαν στο Κιλκίς. Βρέθηκαν και στα δυο σχολεία και παρακολούθησαν την εφαρμογή μιας από τις ενότητες μέσα στην τάξη. Στο τέλος συζήτησαν με τα παιδιά και τους έδωσαν ανατροφοδότηση. Νομίζω η συνάντηση αυτή ήταν από τις πιο ωραίες στιγμές της παρέμβασης και ειδικά τα παιδιά χάρηκαν πολύ κι ένιωσαν περηφάνια, το ίδιο και οι εκπαιδευτικοί τους.

Ένα κομμάτι της παρέμβασης είναι και η εκπαίδευση των γονιών. Για ακόμη μια φορά έπρεπε να σχεδιάσουμε ένα εργαστήρι και σε αυτό μας έδωσε έμπνευση ο Δίαυλος Ιανουαρίου 2017. Διαβάζοντας, λοιπόν, το τεύχος το μάτι έπεσε πάνω σε μια αφίσα του Κέντρου Πρόληψης Ελληνικού-Αργυρούπολης «Ηλιοτρόπιο», που αφορούσε ένα εργαστήρι προσωπικής ανάπτυξης γονέων με παιδιά στην εφηβεία, στο οποίο χρησιμοποιούσαν την ιστορία του γλάρου Ιωνάθαν. Ανακαλώντας το στη μνήμη… γίνεται η σύνδεση…. μα τι εξαιρετικό βιβλίο… και … ιδανικό για τα θέματα που θέλαμε να διαπραγματευτούμε Έτσι, λοιπόν, χρησιμοποιήσαμε αποσπάσματα από το βιβλίο «Ο Γλάρος Ιωνάθαν» του Richard Bach και εφαρμόσαμε τεχνικές από την μέθοδο της Καταξιωτικής Διερεύνησης, στην οποία εκείνη την περίοδο εκπαιδευόταν η Έφη. Έτσι, στήθηκε το βιωματικό εργαστήρι για τους γονείς των μαθητών, διάρκειας 8 ωρών με θέματα που σχετίζονταν με την εφηβεία, τις αλλαγές και τη διαχείριση των συναισθημάτων.
Η παρέμβαση αυτή ολοκληρώθηκε τον Ιούνιο του 2017 με μια μικρή γιορτή που οργανώθηκε στο χώρο των δυο σχολείων. Έτσι, έκλεισε αυτός ο κύκλος και είμαστε ικανοποιημένες και χαρούμενες από το πως εξελίχθηκε, καθώς και από τα θετικά σχόλια που πήραμε από γονείς, εκπαιδευτικούς και μαθητές. Πιστεύουμε ότι σε αυτό συνέβαλλε σημαντικά και το Πανελλήνιο Δίκτυο Φορέων Πρόληψης, που έγινε η αφορμή για επικοινωνία, συνεργασία και δικτύωση μεταξύ των ανθρώπων που δημιουργούμε, ονειρευόμαστε και πορευόμαστε στο χώρο της Πρόληψης.